«Δουλειές υπάρχουν». «Νέα εποχή». Δύο σύντομες φράσεις που επαναλαμβάνονται συνεχώς, θυμίζοντας μότο που σήμερα ακούγεται σαν κακόγουστο χιούμορ. Στην οθόνη του video art του Αρη Προδρομίδη, με τίτλο «Applause», οι μορφές του Κώστα Καραμανλή και του Γιώργου Παπανδρέου διαδέχονται η μία την άλλη, επαναλαμβάνοντας ο καθένας τη δική του φράση. Πρόκειται για ένα από τα έργα του καταξιωμένου εικαστικού –υλοποιήθηκε το 2004 κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας με τους αρχηγούς των κομμάτων- που παρουσιάζεται στην γκαλερί «Artis causa» έως τις 19
Νοεμβρίου, υπό τον τίτλο «Imagine all the people».Αν και τα έργα καλύπτουν μία μακρά περίοδο –το παλαιότερο φιλοτεχνήθηκε το 1974, όταν ο καλλιτέχνης ζούσε ακόμη στην Ιταλία– εύκολα αναγνωρίζεται ο ενιαίος συνεκτικός άξονας που τα διαπερνά, ο οποίος δεν είναι άλλος από την κοινωνική κριτική που ασκεί ο Αρης Προδρομίδης. Οσον αφορά τη σχέση πολιτικής και τέχνης, ο καλλιτέχνης είναι ξεκάθαρος: «Δεν είναι προσωπική μου άποψη αυτό. Δεν είναι κάτι που εγώ το σκέφτηκα πρώτος και το λέω. Αυτές οι απόψεις έχουν διατυπωθεί εδώ και έναν αιώνα, έχουν ζυμωθεί μέσα από τα καλλιτεχνικά ρεύματα και τις πρωτοπορίες». Η τέχνη καθρεφτίζει την κοινωνία, η πολιτική με την ευρύτερη έννοια ενυπάρχει στην κοινωνία. Στην έκθεση συμπεριλαμβάνεται και το έργο που υλοποίησε ο εικαστικός λίγο μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στις αναταραχές της Αθήνας, με τίτλο «Non violence». Μία καρέκλα πάνω σε ένα μικρό βάθρο, μία θέση εξουσίας, καλυμμένη ολόκληρη από μικρά σήματα της Ελληνικής Αστυνομίας, με μία αντιασφυξιογόνα μάσκα να κρέμεται από τη μία της πλευρά. Εξουσία και απουσία χέρι χέρι.
Αισιοδοξία
Παρά τη ζοφερή επικαιρότητα, την αυστηρή κοινωνική κριτική που ασκείται, επιλέχτηκε ένας αισιόδοξος τίτλος. Ο στίχος «Imagine all the people», δανεισμένος από το τραγούδι του Τζον Λένον, αναφέρεται σε αυτό που θα μπορούσαμε να είμαστε αλλά δεν είμαστε. Το ευμέγεθες έργο «exit please» μοιάζει ίσως να μας ειρωνεύεται, καθώς όλοι αναζητούμε μία έξοδο από την «ασφυκτική» πραγματικότητα που μας περικλείει αλλά δεν μπορούμε να τη βρούμε. Κι όμως, ο Αρης Προδρομίδης επιμένει πως η τέχνη είναι, μπορεί να είναι, μία έξοδος κινδύνου για τον καθέναν από εμάς.
Φόρμα και αναζήτηση
Εργα ζωγραφικής, κατασκευές και video, τα οποία συλλειτουργούν ως μία μεγάλη, ενιαία εγκατάσταση που καλύπτει όλους τους χώρους της γκαλερί, απαρτίζουν την έκθεση, ενώ πραγματοποιήθηκαν και δύο περφόρμανς από τον ίδιο καλλιτέχνη, όπου απομυθοποιούνταν η «ιερή αξία» των έργων τέχνης, καθώς ο καλλιτέχνης σφράγιζε μικρά έργα και τα μοίραζε στους θεατές. Για το έργο του και τη συνεισφορά του στη σύγχρονη τέχνη, η Μάρθα Χριστοφόγλου, ιστορικός της Τέχνης και δρ του πανεπιστημίου της Σορβόννης, έγραψε σε μια μελέτη της το 1999: «Ο Αρης Προδρομίδης ανήκει στους εκπροσώπους μιας ριζοσπαστικής πρωτοπορίας, που εισήγαγε στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι χρόνια νέες μεθόδους αντίληψης των μέσων και του ρόλου των εικαστικών τεχνών. Συνεισέφερε, με τη χρήση της τεχνολογίας (νέον, προβολές διαφανειών, ήχοι, φωτογραφίες) αλλά κυρίως με τη ζωντανή δράση (performance) και τη video art, στην αλλαγή του εικαστικού τοπίου στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα είχαν ήδη συμβεί στα καλλιτεχνικά κέντρα του εξωτερικού. Με τα νέα αυτά μέσα προσπάθησε να επηρεάσει τη σχέση του δημιουργού και του θεατή με το χώρο και το χρόνο του έργου, διευρύνοντας όλους τους τομείς της καλλιτεχνικής εμπειρίας».
Ο ίδιος σχετικά με την αναζήτηση της φόρμας σημειώνει στον «ΑτΚ»: «Συνεχώς πειραματίζομαι με τα νέα μέσα. Πώς θα μπορούσα να μην το κάνω άλλωστε; Αυτό δε γίνεται προκειμένου να βρω τον πιο κατάλληλο τρόπο έκφρασης για μένα. Δε γίνεται, δηλαδή, επειδή δεν έχω κατασταλάξει σε αυτό που μου ταιριάζει και αυτό που θέλω να κάνω. Ομως δεν είναι δυνατό να ασχολείσαι με τη σύγχρονη τέχνη με τους ίδιους τρόπους που το έκανες πριν από τριάντα χρόνια, για παράδειγμα, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα. Είναι μια προσπάθεια επικοινωνίας με το σήμερα».
Οσον αφορά το εικαστικό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης, τέλος, μια που αυτές τις ημέρες πραγματοποιείται στην πόλη μας η 15η Μπιενάλε Νέων Μεσογείου και η 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, ο εικαστικός και καθηγητής του ΑΠΘ σχολίασε: «Δεν μπορώ να πω ότι δε γίνονται πράγματα με εικαστικό ενδιαφέρον στη Θεσσαλονίκη ή ότι υπάρχει σοβαρό έλλειμμα σε επίπεδο θεσμών. Και ιδιωτικά, μέσα από τις γκαλερί, φιλοξενούνται ενδιαφέρουσες δουλειές. Αλλωστε, έχουμε τόσα μουσεία στην πόλη. Αυτό που έχω να παρατηρήσω είναι ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη ανταπόκριση από το κοινό, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Αυτό θεωρώ ότι είναι θέμα παιδείας. Δε φαίνονται οι κάτοικοι της πόλης να καταλαβαίνουν την αξία πολλών φεστιβάλ – όχι μόνο εικαστικών – και άλλων εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται τόσο κοντά τους».
Ωρες λειτουργίας της «Αrtis Causa» (Μητροπόλεως 97, τηλ. 2310/ 223.041): Δευτέρα: 10.00-15.00, Τρίτη-Παρασκευή: 10.00-15.00 & 17.00-21.00, Σάββατο 11.00-16.00.
